Willy van Hoven: "Op dinsdag 12 September 1944 om 10 uur in de ochtend  bereikte de 30e Old Hickory divisie, compagnie A van het 117de regiment onder leiding van  Captain Kent, de rand van Mesch". Zie de NOS reportage met o.a. een verslag van Willy van Hoven.

"Op 12 september 1944 is er zeer hard gevochten om het café van de familie Van Hoven, waarin de laatste Duitse militairen zich hadden verschanst. Het  café en de dorpsschool waren in die tijd de enige bebouwing langs de weg van Mesch naar 's Gravenvoeren in België. De 88-jarige Lisa van Hoven herinnert zich die bewuste twaalfde september nog als de dag van gisteren. “De avond tevoren trok een groep Duitse soldaten vanuit de Voerstreek naar Mesch”, vertelt ze. “Ze hadden grote wagens met allerhande materialen bij zich, die in het weiland achter ons huis werden neergezet. Het café werd ingericht als lazaret en wij kregen opdracht ons in de kelder te verschuilen.” De gepensioneerde kasteleinse vertelt dat zij en haar man er geen idee van hadden wat hen te wachten stond. “We hoorden dat er in de verte geschoten werd, maar wat er aan de hand was, wisten we niet. Een soldaat kwam ons waarschuwen dat de wagens opgeblazen zouden worden. Ik was doodsbang.” Het kanongebulder kwam langzaam dichterbij. Tegen de ochtend werden de materiaalwagens met een luide knal vernietigd. “ Ik dacht dat het hele huis in de lucht vloog”, zegt Lisa van Hoven. Ze trilt nog als ze er aan terugdenkt. “Daarna is nog enkele uren gevochten. Het suizen van de overvliegende bommen was heel eng. De Duitsers hadden vanaf de heuvel achter het huis een goed uitzicht op de Voerstreek en in het café werden de gewonden verzorgd.”
Rond een uur of tien werd de Duitse verdedigingsgroep verslagen en trokken de eerste Amerikanen het dorp in. De familie Van Hoven hield zich toen nog schuil in de kelder. Tegen het middaguur was het hele dorp bevrijd en kon de familie Van Hoven de schade opmaken. “Het hele café lag bezaaid met verband en scharen en alles zat onder het bloed”, vertelt Lisa van Hoven. “In de wei achter het café moet de ravage door de opgeblazen wagens nog erger zijn geweest, maar ik durfde niet te gaan kijken.” Toen het ergste puin geruimd was, werd het café voor de tweede keer door militairen opgeëist. Ditmaal waren het de Amerikaanse officieren die er hun intrek namen. “Ze waren heel vriendelijk. Aan de overkant van de weg werd een keukenwagen opgesteld en we kregen chocolade en mochten mee-eten.” Mevrouw van Hoven heeft goede herinneringen aan de soldaten van de Old Hickory-divisie en met plezier verzorgt ze het herdenkingsmonument naast haar huis. “Ik zorg altijd dat er een bloemetje staat. Het waren tenslotte onze bevrijders.” Ze voegt er meteen aan toe dat ze persoonlijk van de Duitse militairen ook niet veel last heeft gehad. “Er zaten ook goede jongens tussen. Zij werden ook maar gestuurd.” Enkele uren na de bevrijding van Mesch bereikte een andere geallieerde gevechtsgroep enkele kilometers verderop het dorp Noorbeek". Bron Dagblad Trouw, 12 september 1994 Matheu Bemelmans.

Léon Pinckaers: "Voordat de Amerikanen Mesch bereikten, moesten ze over een veldweg die door de Duitsers van twee kanten onder schot gehouden werd”, herinnert Pinckaers zich. "De Amerikanen verspreidden zich toen over het veld. Met hun jeeps hobbelden ze door een beekje en toen tussen een paar huizen door de heuvel op. Na vier uur vechten trokken de Duitsers zich terug. De bevolking was uitgelaten toen de Amerikanen rond half drie ons dorp binnenkwamen. Iedereen wilde de militairen een hand geven. Mesch kwam daarna opnieuw onder vuur te liggen, want de Duitsers zaten nog op een helling achter het dorp. Ze schoten een schuur in brand. In een bietenveld zijn later dode Duitsers gevonden.” Bron Reformatorisch Dagblad, 8 september 2004 L. Vogelaar.

"Mijn moeder (Gilbertha Pinckaers Leers) was misschien wel het meest opgelucht van allemaal met de komst van de Amerikanen. Ze was in 1914 gevlucht uit de Belgische stad Visé, daar was alles tot  de grond aan toe afgebrand door de oprukkende Duitsers. In mei 1940 had ze gezien hoe tien inwoners van Mesch, waaronder mijn vader, werden opgepakt door de Duitsers om geëxecuteerd te worden op verdenking van sabotage. De executie werd op het laatste moment afgelast."
Bron Dagblad NRC, 11 september 2009 Paul van der Steen

12 september 1944, eerste Amerikanen in Mesch. Bron: "De bevrijding van Eijsden Margraten in september 1944"

Neergestort vliegtuig

Bijdrage Lucienne de Haan